حساسیت غذایی چیست؟

حساسیت غذایی زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی فرد به گونه‌ای رفتارکند که گویی غذا یک ماده‌ی مضر برای بدن است. اگر فردی آن ماده غذایی خاص را بخورد یا آن را لمس کند، دچار واکنش حساسیتی خواهد شد. در برخی موارد مثلا در مورد بادام زمینی، مقدار بسیار کمی از آن می‌تواند موجب مشکلات تنفسی شدیدی شود. بیشتر مشکلات تنفسی بین یک تا پنج ساعت بعد از خوردن یا لمس ماده‌ی غذایی اتفاق می‌افتد.

مواد غذایی شایع که باعث ایجاد حساسیت غذایی می شوند

شیر و مواد غذایی حاوی شیر مانند بستنی یا کره (لبنیات)، تخم مرغ، گندم، سویا، بادام زمینی، آجیل مانند (بادام و بادام هندی)، ماهی، صدف و میگو

افراد می توانند به یک غذا یا بیشتر آلرزی داشته باشند.گاهی اوقات این که گفته شود شخصی به یک ماده غذایی حساسیت دارد یا نه دشوار است. افراد می توانند به علل دیگر بعد از خوردن غذاها دچار احساس بیماری شوند. برای مثال مردم می توانند بعد از خوردن غذاهای تند دچار سوزش سر معده شوند یا به علت مسمومیت غذایی احساس تهوع و استفراغ داشته باشند اما اینها در حقیقت می تواند به علت حساسیت به مواد غذایی باشند.

علایم حساسیت به مواد غذایی چیست؟

علایم حساسیت غذایی می تواند گستره ای از خفیف تا شدید داشته باشد.

علایم خفیف:

• کهیر: یک ضایعه برآمده و قرمز رنگ بر روی پوست که بسیار خارش دار است
• پوست قرمز و متورم
• آبریزش بینی
• آبریزش، تورم و خارش چشمها

علایم شدید که به عنوان آنافیلاکسی شناخته می شود:

• خس خس سینه و تنفس سخت
• استفراغ یا اسهال
• احساس سرگیجه یا کاهش هشیاری
• مرگ

علایم می توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. همچنین، یک فرد می تواند علایم متفاوتی در هر بار ابتلا به حساسیت از خود نشان دهد.

آیا آزمایشی برای تشخیص حساسیت غذایی وجود دارد؟

پزشک شما می تواند از طریق دو راه شما را آزمایش کرده و به شما بگوید که آیا حساسیت غذایی دارید یا نه.

• تست پوستی: برای تست پوستی، یک قطره از غذا می تواند موجب ایجاد حساسیت بر روی پوست و ایجاد یک ضایعه ی کوچک قرمز و خارش دار مانند گزش حشره شود.
• تست خونی: در این تست به دنبال یک نوع آنتی بادی (پروتیین) که IgE نامیده می شود، هستیم؛ این آنتی بادی زمانی که بدن دچار فرایند حساسیت شود، تولید می گردد.

گاهی تشخیص اینکه به کدام ماده غذایی حساسیت وجود دارد کار دشواری است. ثبت لیست غذاهایی که می خورید و علایمی که ایجاد می کنند، کمک کننده خواهد بود.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

زمان که علایم حساسیت شدید باشد باید حتما تحت نظر پزشک مراحل تشخیص، درمان و پیگیری صورت گیرد.

درمان واکنش های حساسیت غذایی چیست؟

در شرایط بسیار وخیم و حاد نیاز به مراجعه سریع به اورژانس است تا پزشک بتواند درمان مناسب داروی مانند اپی نفرین و یا سایر داروها را تجویز کرده و بیمار در بیمارستان تحت نظر قرارگیرد. قلم های حاوی اپی نفرین وجود دارند که قابلیت خودتزریقی دارذ و باید بیماران دارای سابقه آنافیلاکسی قبلی همیشه آن را به همراه داشته باشند تا در موارد ایجاد واکنش های حساسیتی شدید استفاده نماید.

آیا می توان از واکنش حساسیت های غذایی پیشگیری کرد؟

بله می توان با پرهیز از مصرف غذاهایی که به آنها حساسیت وجود دارد، از ابتلا به واکنشهای حساسیتی جلوگیری کرد. حتی مقدار بسیار ناچیزی از یک ماده غذایی می تواند موجب واکنشهای بسیار شدیدی شود.

شما و پزشک معالجتان می توانید لیستی مانند لیست زیر تهیه  و آن را اجرا کنید:

• با توجه به نوشته ی روی مواد غذایی و اطلاع از مواد تشکیل دهنده آن، از مصرف غذاهای حاوی مواد  آلرژی زا خودداری کنید.
• در زمان مراجعه به رستورانها، انها را در جریان حساسیت غذایی خود قراردهید.
• بدانید در زمان واکنش های حساسیت زا چه وقت باید کمک بخواهید.
• در صورت تجویز پزشک، همیشه قلم های اپی نفرین خودتزریق شونده در احتیار داشته باشید.
• دستبند پزشکی حاوی اطلاعات بیماری های خود را به همراه داشته باشید.

تاثیر حساسیت های غذایی بر روی زندگی چیست؟

اکثر مردم مبتلا به حساسیت غذایی معمولا قادر به زندگی طبیعی هستند. اما لازم است که افراد مبتلا برای پیشگیری و درمان موارد واکنش های حساسیتشان برنامه مشخصی داشته باشند. با پزشک معالجتان برای دریافت اطلاعات کافی حتما مشاوره کنید.

آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به حساسیت غذایی است؟

این موضوع تا کنون به روشنی مشخص نشده است.اگر شما یا فرزندتان دچار حساسیت غذایی هستید ممکن است نگران باشید که فرزندان بعدیتان نیز دچار این مشکل شوند. احتمال ابتلای فرزند بعدی به حساسیت غذایی مشابه بسیار بالا است اما دلیلی بر اینکه قطعا مبتلا به آن شود وجود ندارد. ممکن است حساسیت به ماده غذایی مشابه و یا متفاوت ایجاد شود و یا اصلا هیچ حساسیتی وجود نداشته باشد. اگر شما باردار و یا شیرده هستید، ممکن است تصور کنید باید از مواد غذایی خاصی دوری کنید. برای مثال، اگر در فرزند قبلیتان حساسیت به شیر وجود داشته است، آیا باید از مصرف شیر برای کاهش خطر ابتلای فرزند جدیدتان به حساسیت غذایی خودداری کنید؟

در اکثر موارد پاسخ این سوال منفی است. اما باید با پزشکان در مورد رژیم غذایی که دارید مشاوره کنید تا مطمین شوید رژیم صحیحی را در پیش گرفته اید.

لازم است در مورد زمان شروع غذای کمکی با پزشک متخصص اطفال مشاوره کنید، در برخی موارد با نظر پزشک معالج ممکن است لازم باشد زمان شروع غذای کمکی برای کاهش خطر ابتلا به حساسیت غذایی به تعویق بیوفتد.

البته ممکن است نیازی به این کار نباشد و مانند سایر کودکان در زمان معمول غذای کمکی شروع شود اما باید حتما با متخصص اطفال درباره ی زمان و نحوه شروع غذای کمکی مشورت کنید تا از ایجاد واکنشهای حساسیتی احتمالی پیشگیری نمایید.