قطعنامه">قطعنامه در نظام حقوقی بینالمللی از اعتبار مختلفی برخوردار است. برخی از قطعنامهها جنبهٔ الزامی و برخی صرفاً جنبهٔ اعلامی یا توصیهای دارند. قطعنامههای شورای امنیت که بر طبق فصل ۷ منشور ملل متحد صادر میشود، جنبهٔ الزامی دارند. معمولاً قطعنامههای مجمع عمومی سازمان ملل متحد علیرغم اینکه دارای اثر حقوقی هستند، از قدرت اجرایی مانند قطعنامههای الزامآور برخوردار نیستند. اما برخی از قطعنامههای مجمع عمومی که مرتبط با ادارهٔ خود این رکن میباشد قطعی و الزامآور است.
قطعنامه شورای امنیت، حاصل تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد، بعد از تبادل نظر در خصوص موضوعات مورد بحث، است. برای پذیرش یک قطعنامه باید دست کم ۹ عضو از پانزده عضو شورای امنیت به آن رأی مثبت دهند و هیچیک از اعضای دائم به آن رأی مخالف ندهند.
شورای امنیت ملل متحد (به انگلیسی: United Nations Security Council) یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفهٔ پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطهٔ قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورت قطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
یک عضو شورای امنیت باید همیشه در مقر اصلی شورای امنیت در نیویورک حاضر باشد تا شورای امنیت بتواند در هر موقعی تشکیل جلسه بدهد. این مورد جزو اصول بسیار مهم منشور سازمان ملل متحد است که برای مقابله با ضعف جامعه ملل در گذشته بود چراکه تشکیلات جامعه ملل همیشه قادر به واکنش و پاسخگویی درهمه موارد بحرانی نبود.
نقش رئیس شورای امنیت شامل تنظیم برنامه و الگویی برای تشکیل مداوم جلسات آن و رسیدگی به هر نوع بحران است. ریاست شورا بطور چرخشی و به ترتیب الفبای انگلیسی نام کشورهای عضو واگذار میشود.
گروههای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد به دو نوع تقسیم میشوند: اعضای دائمی و اعضای انتخابی.
اعضای دائم و دارای حق وتو
- آمریکا
- بریتانیا
- چین
- روسیه
- فرانسه
چیست؟ قطعنامه های سازمان ملل متحد چگونه صادر می شوند؟"/>
اعضای انتخابی
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دورهٔ دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند.
با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عدهٔ اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دورهٔ یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دورهٔ عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد. اعضای کنونی عبارتاند از:
دوره | آفریقا | آسیا-اقیانوسیه | آمریکای لاتین و کاراییب | اروپای غربی و دیگران | اروپای شرقی |
---|
۲۰۱۶ | مصر | سنگال | | ژاپن | | اروگوئه | | | | اوکراین |
---|
۲۰۱۷ | اتیوپی | قزاقستان | بولیوی | سوئد | ایتالیا |
---|
۲۰۱۸ | | | | | هلند | |
---|
مجمع عمومی این ۱۰ عضو غیر دائم را با توجه به شرکت اعضای سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت بینالمللی و سایر هدفهای سازمان در درجهٔ اول و همچنین با توجه به تقسیم عادلانهٔ جغرافیایی انتخاب میکند.[۵] تقسیم عادلانه جغرافیایی که از سال ۱۹۶۵ بر اساس قطعنامه هجدهمین اجلاس مجمع عمومی به اجرا گذارده شدهاست به این نحو است:
گروه منطقهای | سهمیه |
---|
کشورهای آفریقایی و آسیایی | ۵ |
کشورهای آمریکای لاتین و حوزهٔ کارائیب | ۲ |
اروپای غربی و سایر کشورها | ۳ |
موقعیت کشورهای غیر عضو
یک کشور که عضو سازمان ملل متحد است ولی عضو شورای امنیت نمیباشد، میتواند در جلسات شورای امنیت که مرتبط با آن کشور است، شرکت کرده و از علائق و منافع خود دفاع کند. در سالهای اخیر، شورا این مورد را بطور موسع تفسیر کرده و کشورهای بسیاری را قادر ساخته که در جلساتی که بنا به تفسیر آنها با علائق و منافعشان مرتبط است، شرکت کنند. کشورهای غیر عضو بطور مداوم و طبق برنامه برای بحث و گفتگوها زمانیکه آن طرف اختلاف هستند دعوت میشوند. شرکت در بحثها و مذاکرات شورای امنیت نه تنها برای دولتها بلکه برای برخی سازمانهای آزادیبخش، که مورد شناسایی قرار گرفتهاند مانند سازمان آزادیبخش فلسطین که به عنوان ناظر در سازمان ملل حضور دارد، امکانپذیر میباشد.
نقش شورای امنیت
طبق مادهٔ ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
- مسئول اولیّهٔ حفظ صلح و امنیت بینالمللی؛
- توصیهٔ روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی؛
- تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند؛
- توسل به قوهٔ قهریه برای حفظ یا اعادهٔ صلح در صورت لزوم؛
- تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن؛
- تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود؛
- فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا؛
- به کارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
- تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد؛
- دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
- درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری دربارهٔ هر مسئلهٔ حقوقی؛
- ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی؛
- توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
- توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق؛
- توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که به طور دائم از منشور سرپیچی میکند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل سازمان ملل را ” خانه دروغ” خوانده است.
او این اظهارنظر را در حالی بیان کرده که قراراست تا ساعاتی دیگر مجمع عمومی سازمان ملل در مورد قطعنامه ای تصمیم گیری کند که در آن خواسته شده آمریکا از به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، صرفنظر کند.
روز گذشته دونالد ترامپ هشدار داد که آمریکا کمک مالی خود را به کشورهایی که به این قطعنامه رای بدهند، قطع می کند.
بیتوته کن...
ما را در سایت بیتوته کن دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : استخدام کار bytoote بازدید : 293 تاريخ : جمعه 1 دی 1396 ساعت: 12:33