بیوگرافی نصرالله مدقالچی +عکس و مصاحبه

نصرالله مدقالچی Nasrullah Medqalchi متولد ۱۳۲۳ در تبریز است و یکی از باسابقه‌ترین و سرشناس‌ترین دوبلورهای ایران است. از نمونهٔ کارهای او، صداپیشگی در نقش ابوسفیان در فیلم محمد رسول‌الله است.

برخی از آثار نصرالله مدقالچی

• سرپرست گویندگان و دکلمه آغازین انیمیشن آنه شرلی
• به جای آنتونی هاپکینز در فیلم‌های نقاب زورو و سکوت بره‌ها و افسانه‌های پائیزی
• به جای جین هاکمن در فیلم نابخشوده
• به جای ایلای والاک (زشت) در فیلم خوب بد زشت
• به جای جفری راش در فیلم‌های دزدان دریایی کارائیب
• به جای کاپیتان هادوک در فیلم ماجراهای تن‌تن
• به جای وی در فیلم وی مثل وندتا
• بجای ابوسفیان در فیلم محمد رسول‌الله
• بجای احمد معینی در فیلم جوجه فکلی
• تحت تعقیب (فیلم ۱۹۹۷) – جنرال آدام وودوارد (جان ویت)

سریال «داستان‌های باورنکردنی» یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های خارجی نمایش داده شده در ۱۰ سال اخیر از رسانه ملی بود. این سریال با ساختاری منسجم و جذاب، با محوریت قراردادن ارتباط انسان با دنیای ناشناخته‌ها، مخاطب را درگیر فضایی تاثیرگذار در هر اپیزود می‌‌کرد و در انتهای هر قسمت با نشان دادن واقعی یا غیرواقعی بودن هر داستان در بطن مجموعه، به پرسش‌های شکل گرفته در ذهن مخاطب پاسخ می‌داد.

به دلیل حضور هنرپیشه‌های زیاد و نقش‌های مختلف، دوبله «داستان‌‌‌های باورنکردنی» بسیار متنوع بود و مریم شیرزاد به عنوان مدیر دوبلاژ سریال، از جمع گویندگان شناخته‌شده‌ای استفاده کرد که اغلب اجراهای مناسبی داشتند، اما در این بین یک صدا بیشترین تاثیر را داشت، نصرالله مدقالچی که به جای راوی مجموعه نقش‌گویی می‌کرد و جمله معروف «به نظر شما آیا این داستان واقعی بود؟!» را می‌گفت که بسیار تناسب داشت با حال و هوای داستان‌های رازآلود سریال.

نوع و ساختار صدای نصرالله مدقالچی در زبان دوبله به صدای بم یا صدای سیاه شهرت دارد و همین گرایش به تونالیته بم، موجب شکل‌گیری صدایی شده که در اجرای نقش‌‌های مکمل و اصلی نوعی صلابت، اقتدار و حتی دلهره را از آن شخصیت یادآور می‌شود که نیاز به انعطاف صدای قابل محسوسی دارد و جالب این که در کارنامه مدقالچی به دلیل همین ویژگی‌ها شاهد به اصطلاح نقش‌های رئیس‌م۰آبانه هستیم که از جمله آنان می‌‌توان به نقش ژان گابن در «دسته سیسیلی‌ها» و نقش رئیس‌جمهور امریکا در فیلم «حضور» (ساخته‌ هال اشبی) اشاره کرد.

وی در این باره می‌گوید: «این نوع نقش‌گویی‌‌ها به این دلیل است که به اندازه ظرفیت یک خودرو مسافر سوار می‌کنم و در مورد بازیگران نیز به نقشی که بازی کرده‌اند بستگی دارد تا چه‌جور صدایی داشته باشند. مثلا آنتونی هاپکینز در «نقاب زورو» با آنتونی هاپکینز در «سکوت بره‌ها» یا «افسانه‌های پاییزی» (مدقالچی در هر سه فیلم به جای هاپکینز نقش گفته است) فرق دارد. این تفاوت کاملا آشکار است و گوینده باید این تفاوت‌ها را در کارش لحاظ کند».

مدقالچی در سال‌های نوجوانی با تماشای فیلم‌ها علاقه‌مند شد تا به جای بازیگران حرف بزند: «چون صدایم مناسب بود، هر کسی که می‌شنید مرا تشویق به این کار می‌کرد. البته دوبله مثل هنرهای دیگر، سیر تدریجی دارد، یعنی اشتباه است که یکشبه بخواهیم ره صد ساله برویم. باید صبور بود و در استودیو کنار افراد باتجربه نشست، گرما و سرما را تحمل کرد تا یک جمله به شما بدهند. سپس باید استعداد نشان داد تا یک جمله تبدیل به دو جمله شود، نصف صفحه بشود یک صفحه. به هر حال این یک سیر تکاملی است که باید برای گوینده در هر زمانی طی شود.»

در سال ۱۳۴۱ مهدی علی‌محمدی او را به استودیو عصر طلایی دعوت می‌کند تا در یک فیلم هندی، جمله «بله قربان» را بگوید. پس از آن به استودیو ایران فیلم که زنده‌یاد مانی مدیریت دوبلاژ سریال پلیس بین‌الملل را در دست داشت، می‌رود. (سریالی که نقش‌های ثابت آن را منوچهر والی‌زاده و بهروز وثوقی می‌گفتند). این همکاری با زنده‌یاد مانی و اجرای نقش‌های مکمل در سریال‌هایی همچون تبهکاران، دکتر کیلدر و مدافعان نیز ادامه یافت تا این که سال ۱۳۴۴ و در سریال گیدئون، مدقالچی موفق‌ شد نقش اصلی را بگوید. مدقالچی آشنایی با هوشنگ لطیف‌پور در سال ۱۳۴۵ را نقطه عطفی در زندگی هنری‌اش می‌‌داند که توسط ایشان به تلویزیون دعوت شد و در دوبله بهترین آثار آن زمان شرکت کرد که سریال بینوایان (محصول شبکه(B.B.C از جمله آنهاست. وی ضمن بازگویی خاطره‌ای از دوبله بینوایان به مدیریت لطیف‌پور نیز اشاره می‌کند: «در این کار استاد درس جانانه‌ای به من داد که هرگز فراموش نمی‌کنم. من نقش ژان والژان را می‌گفتم و خانم زهره شکوفنده به جای کوزت و منصور غزنوی نقش ماریوس را می‌گفتند. سکانس آخر مربوط بود به لحظه مرگ و وصیت کردن ژان والژان. با خودم فکر کردم برای این که حال و هوای نقش بیشتر دیده شود، فضا را احساساتی کنم. استاد لطیف‌پور هم ناظر کار بودند. اجرا تمام شد و پیش خودم این تصور را داشتم که چقدر عالی شد، اما ایشان در انتهای کار ورقه‌های دیالوگ را جمع کردند و با عصبانیت گفتند: «این سکانس را امشب کار نمی‌کنیم» و رفت.

ما از هم سوال کردیم که کداممان اشتباه داشتیم. خیلی ناراحت بودم و پس از یک ساعت قدم زدن به دفتر استاد رفتم و او انگار که از قبل می‌دانستند به آنجا می‌آیم، علت را پرسیدم؟ گفتند: «خجالت نمی‌کشی که اینقدر ژان والژان را ذلیل کردی؟» آنجا بود که متوجه شدم چه خطایی کرده‌‌ام و با آن اجرا عزت نفس شخصیت را از بین برده بودم». مدقالچی در دوبله فیلم‌های شاخصی چون خوب، بد، زشت (به جای ایلای والاک)، آناستازیا (آکیم تامیروف)، تلفن و دوازده مرد خشمگین (به جای چارلز برانسن) نقش‌های اصلی را می‌گوید و در همان سال‌ها یکی از به یادماندنی‌ترین نقش‌‌‌های دوبله کارتون را اجرا کرد و آن نقش صدای توماس اومالی همان گربه رند و زیرک و دوست‌داشتنی در «گربه‌های اشرافی» (به مدیریت دوبلاژ ژاله علو) است. این کارتون در استودیو شهاب و با حضور جمعی از بهترین گویندگان دوبله شد.

سال ۱۳۵۸ برای مدقالچی سال ویژه‌ای بود، چرا که در استودیو فیلمکار، منوچهر اسماعیلی مدیریت دوبله فیلم «محمد رسول‌الله(ص)» را در دست می‌گیرد و اجرای شاه نقشی چون ابوسفیان (با بازی مایکل انصارا)، صدای مدقالچی را در خاطره‌ها جاویدان می‌کند. «نقش ابوسفیان یک اجرای اسطوره‌ای را می‌طلبید. به یاد دارم که روزی پیش دوستی رفتم و ساعاتی را با ایشان به بحث گذراندم تا در مورد شخصیت ابوسفیان اطلاعاتی کسب کنم. اگر کارگردان می‌‌خواست ابوسفیان را منفی کند دیگر نقش هند جلوه‌ای از خباثت نداشت. ابوسفیان در آن فیلم نقش منفی صرف نداشت و در مورد حضرت رسول(ص) هیچ حرف زشتی به کار نبرد، بلکه ایمان واقعی نیاورد، اما در اجرایش متانت و فرهیختگی دیده می‌شد که می‌باید در صدایم استفاده می‌کردم» مدقالچی سال ۱۳۶۳ به آلمان می‌رود و سال ۷۲ به ایران بازگشته و با یک سریال ایرانی به نام داتان‌های شب، مدیر دوبلاژی را آغاز می‌کند و گویندگی را در سریال‌هایی مانند شرلوک هولمز، مدیر کل و… ادامه داد. سال ۱۳۷۸ کارتون «آن شرلی با موهای قرمز» هر جمعه بعدازظهر از برنامه کودک و نوجوان به مدیریت دوبلاژ مدقالچی پخش می‌شد که طبق آمارها در آن سال نزدیک به ۱۱ میلیون بیننده داشت و اجرای دکلمه‌ای زیبا توسط مدقالچی و به قلم خودش در تیتراژ آن سریال در جذب مخاطب بی‌تاثیر نبود.

«آنه! تکرار غریبانه روزهایت چگونه گذشت؟ وقتی روشنی چشم‌هایت در پشت پرده‌های مه‌آلود اندوه پنهان بود. با من بگو از لحظه لحظه‌های هیاهوی مبهم کودکی‌ات، از تنهایی معصومانه دست‌هایت. آیا می‌دانی در هجوم دردها و غم‌‌هایت و در گیرودار ملال‌آور دوران زندگی‌‌ات، حقیقت زلال دریاچه نقره‌ای نهفته بود؟ آنه! آنه! آنه! اکنون آمده‌ام تا دست‌هایت را به پنجره طلایی خورشید دوستی بسپاری، در آبی بیکران مهربانی‌ها به پرواز درآیی و اینک آنه! شکفتن و سبز شدن در انتظار توست».

حضور نصرالله مدقالچی در دوبله آثار مستند نیز قابل بررسی است.

در دوبله مستند «وقتی سلطان بودیم»‌ یا مستند دیدنی و تاثیرگذار «پهنه فضا» اجرای مدقالچی به جای سام نیل از دوبله‌های باکیفیت مستندهای پخش شده سال‌های اخیر است.